Trong khi cái chết của một người bạn đời là một sự mất mát to lớn về vấn đề tình cảm, điều này cũng đặt ra cho người sống sót những vấn đề tài chánh và luật pháp cấp bách. Mặc dầu đang ở trong giai đoạn đau khổ, người còn sống phải đối phó với những quyết định quan trọng trong khi họ bắt đầu nhìn về tương lai.
Có lẽ lời khuyên tốt đẹp nhất cho một người có bạn đời mới mất là tránh không nên làm một quyết định quan trọng nào về tài chánh hay thay đổi lối sống trong giai đoạn đầu của việc tang chế. Dĩ nhiên là có nhiều chi tiết cần thiết như trả các hóa đơn và nộp đơn xin hưởng trợ cấp tử tuất cần phải được thực hiện ngay. Nhưng những chuyên viên lại đề nghị rằng những quyết định quan trọng kể cả việc bán nhà hay điều hành những tài sản cần phải được hoãn lại chừng sáu tháng cho đến một năm, nếu điều kiện cho phép. Nói tổng quát, tốt nhất là phải biết rõ những sự lựa chọn nào có sẵn cho bạn.
1. Xem xét các số tiền chi và thu.
Để có thể đặt các kế hoạch thực tế cho tương lai, điều thiết yếu là phải biết bạn có bao nhiêu tiền đề sống, và phải tiêu vào những việc gì. Bảng liệt kê các môn chi thu đính kèm sẽ giúp cho các bản ghi chép dễ dàng các môn chỉ thu để có thể thiết lập một ngân sách kể cả một kế hoạch tiết kiệm hay đầu tư.
2. Định giá ngân sách của bạn.
Trong khi bạn có thể đã có sẵn một ngân sách, cái chết của người phối ngẫu có thể gây nên những thay đổi đáng kể về tình trạng tài chánh của bạn khiến cho bạn cần phải có một kế hoạch mới. Jane Bryant Quinn, tác giả nổi danh của cuốn sách mới xuất bản gần đây, "Làm cách nào để tận dụng tiền nong của bạn?" (Making the Most of Your Money), thích gọi ngân sách là các kế hoạch chi tiêu, vì chúng giúp cho mọi người kiểm xoát được tình hình tài chánh của họ. Bà viết như sau, "Một kế hoạch chi tiêu khởi sự từ chỗ bạn đang ở hiện tại và làm cho mọi sự tốt đẹp hơn."
Do đó đừng có lầm lỗi khi nghĩ rằng "làm ngàn sách" có nghĩa là ngân quỹ bị thiếu hụt và phải cắt giảm các môn chi tiêu. Kế hoạch tài chánh của bạn phải là một kế hoạch giúp cho bạn có nhiều sự lựa chọn. Những gì chứa đựng trong bảng liệt kê các môn chi tiêu đính kèm sẽ cho bạn một định giá thực tiễn về tình hình tài chánh của bạn. Vì nó cho bạn biết bạn có bao nhiêu để sống, cũng như có thể để dành ra bao nhiêu để đầu tư, và cũng là nền tảng cho ngân sách hay kế hoạch chi tiêu của bạn.
3. Dự tính trước các tiền thuế.
Các tiền thuế lợi tức và bất động sản có thể có ảnh hưởng lớn đối với tình hình tài chánh của một người cô quả. Thí dụ, nếu người chết có bất động sản nằm trong hai tiểu bang, bất động sản này có thể thiếu thuế của cả hai tiểu bang. Bạn cần phải hiểu rõ luật lệ về thuế vụ của cả hai tiểu bang để có thể có một hình ảnh thực tế về tình hình tài chánh dài hạn và ngắn hạn. Cần phải hội ý với một kế toán viên về việc này. Nếu bạn chưa có kế toán viên, nên hỏi các nhà cố vấn tài chánh để xin họ đề nghị cho mình một người.
4. Duyệt lại bảo hiểm của bạn.
Nếu bạn không có con cái, bạn có thể lựa chọn giải pháp hủy bỏ bảo hiểm nhân thọ luôn. Tuy nhiên, nếu bạn có con cái, bạn nên xét lại việc gia tăng mức độ bảo hiểm nhân thọ, và nếu bạn còn đi làm, nên mua thêm bảo hiểm tàn phế. Nếu bạn tiếp tục được bảo hiểm với cũng một hãng cũ, cần phải đổi tên người thừa kế là người khác thay vì chồng hay vợ của bạn.
Nếu bảo hiểm sức khỏe của bạn do hãng của chồng hay vợ của bạn đứng tên, cần hỏi lại xem có thể tiếp tục như vậy được không. Khi hết hạn bạn có thể xin đổi thành bảo hiểm cá nhân thay vì gia đình. Nếu bạn 65 tuổi hay lớn hơn, bảo hiểm Y Tế Medicaid sẽ trang trải những món phí tổn về sức khỏe không được Medicare lo liệu, và đây là một mức độ an toàn được tăng cường.
5. Duyệt lại kế hoạch tài sản của bạn.
Lợi tức của bạn có thể gia tăng sau khi người bạn đời của bạn mất đi, những dù cho bạn có thừa hưởng gia tài hay không, bạn cũng vẫn cần duyệt lại kế hoạch về tài sản ngay lập tức. Điều này phải bao gồm việc duyệt lại chúc thư của bạn, và đồng thời lấy biện pháp để sang tên những tài sản đứng tên cả hai người và đổi tên những người thừa kế trong các chương trình tiết kiệm và đầu tư.
6. Duyệt lại những mục tiêu đầu tư. (investment goals)
Rất nhiều người nhận thầy có ích lợi nếu bỏ thì giờ ra để làm sáng tỏ mục tiêu đầu tư sau cái chết của người thân yêu. Nhất là những người cô quả được nhận lãnh một số tiền khá lớn về bồi thường, nên tìm kiếm sự giúp đỡ của các cố vấn tài chanh (fiancial advisor) có khả năng để giám định những giải pháp khác nhau.
Người cố vấn tài chánh của bạn có thể giúp bạn xác định xem bạn đang ở đâu về tình hình tài chánh, kể cả việc ấn định trị giá tài sản của bạn, số tiền bạn mắc nợ, và những tài sản và nguồn lợi khác. Làm việc chung với người này bạn sẽ có thể xác định các mục tiêu tài chánh và thiết lập một kế hoạch thực hiện.
Đặc biệt sau cái chết của người thân yêu, bạn nên tránh lấy những quyết định về tài chánh mà bạn không hiểu tường tận hay làm cho bạn cảm thấy không thoải mái. Người cố vấn tài chánh của bạn có thể giải thích cho bạn lý do về các lệ phí, và cách thức mới đề nghị phù hợp với kế hoạch tài chánh cá nhân của bạn.
BẢNG KIỂM XOÁT: MƯỜI VIỆC PHẢI LÀM NGAY
1. Đòi hỏi từ 10 đến 12 bản sao giấy khai tử, để nộp xin bồi thường về bảo hiểm và trợ cấp An Ninh Xã Hội và để sang tên các tài sản đứng tên chung.
2. Tìm cho ra những giấy tờ quan trọng kể cả các giấy tờ bảo hiểm, các hợp đồng về thương mại, các mẫu khai thuế lợi tức, các sổ sách ngân hàng, các hồ sơ nhà binh và các thẻ hội viên; bất cứ giấy tờ gì nếu ở đây đều có thể giúp cho bạn được hưởng một trợ cấp mà bạn không biết.
3. Nếu bạn có bảo hiểm nhân thọ, thông báo cho hãng bảo hiểm để xin bồi thường, và liên lạc với sở An Sinh Xã Hội để xin trợ cấp. Nếu người phối ngẫu là cựu quân nhân, thông báo cho cơ quan Hành Chánh Cựu Quân Nhân (Veteran Adminstration) để xin trợ cấp.
4. Liên lạc với sở làm của người phối ngẫu, để thảo luận về bất cứ tiền bổng lộc nào bạn có thể lãnh, cũng như những bồi thường về bảo hiểm nhân thọ, tiền hưu bổng, và bảo hiểm tai nạn nếu có.
5. Tìm cho ra tờ chúc thư của người chết và yêu cầu luật sư của bạn bắt đầu thực hiện những điều phải làm để thi hành chúc thư đó.
6. Nếu người chết có một hộp an toàn (Safe deposit box) đứng tên riêng, cần hỏi luật sư xem bạn phải làm sao để lấy lại tất cả những gì được chứa đựng trong hộp ấy. Nên nhớ là luật lệ thay đổi tùy theo tiểu bang.
7. Nên viết thư cho các nghiệp đoàn, hiệp hội, hội ái hữu và các hội đoàn khác mà người chết là hội viên. Là hội viên của các hội này có thể giúp cho bạn được hưởng trợ cấp tử tuất (thông thường qua một bảo hiểm nhân thọ).
8. Thâu lượm tất cả các giấy tờ về các món nợ và giấy hứa trả nợ. Hỏi cơ quan hay người cho vay xem có món nợ nào được bảo hiểm miễn trả khi người mắc nợ qua đời không.
9. Bỏ tên người phối ngẫu ra khỏi tất cả các chương mục, các món đầu tư và tài sản đứng tên chung, kể cả các xe cộ ở trong nhà.
10. Hủy bỏ các thẻ tín dụng (credit card) dư thừa, hoặc đổi sang tên của bạn.
BẢNG LIỆT KÊ CÁC MÔN CHỈ THU
LỢI TỨC CỦA BẠN Hàng tháng Hàng năm
Lương bổng, và thù lao
Tiền lợi và lợi tức đầu tư
Hưu bổng và An Sinh Xã Hội
(của mình)
Lợi tức về tài sản người chết
Lợi tức về bất động sản
Lợi tức về dịch vụ thương mại
Các lợi tức khác
TỔNG KẾT LỢI TỨC
Bùi Hữu Thư
__________________________________________________________________
